برای آگاهی از دعاهای حضرت فاطمه(س)به کتاب دعاهای روزانهی حضرت زهراء مراجعه شود، که در این فصل تنها به ارزش دعا و هدفداری دعا از دیدگاه حضرت زهرا(س) اشاره میگردد.
اسماء، همسر جعفر طیار نقل میکند که:
در لحظههای پایانی زندگانی حضرت زهرا(س) متوجه آن بزرگ زنان عالم بودم ابتدا غسل کرد و لباسها را تغییر داد و در خانه مشغول راز و نیاز با خدا شد. جلو رفتم، فاطمه(س) را دیدم که رو به قبله نشسته، و دستها را به سوی آسمان برآورده، چنین دعا میکند:
قالَتْ: اِلهی وَ سَیِّدی اَسْئَلُکَ بِالذَّینَ اصْطَفَیتَهُمْ وَ بِبُکاءِ وَلَدَیَّ فی مُفارَقَتی، اَنْ تَغْفِرَ لِعُصاةِ شِیعَتی وَ شِیعَةِ ذُرِّیَّتی.
پروردگارا! بزرگا! به حق پیامبرانی که آنها را برگزیدی و به گریههای حسن و حسین در فراق من، از تو میخواهم از گناهکاران شیعیان من و شیعیان فرزندان من در گذری.[۱]
امام حسن مجتبی(ع) مادر را دید که همواره برای همسایگان، برادران اسلامی، و مردم مسلمان، دعا میکند، خطاب به مادر گفت: «مادر جان چرا برای خودت دعا نمیکنی؟»
حضرت زهرا(س) پاسخ داد:
قالت: اَلاجارَ ثُمَّ الدّارَ.
پسرم! اول همسایه، سپس خانهی خود.[۲]
پس از وفات دردآلود رسول گرامی اسلام(ص)، زنان بنیهاشم در منزل آن حضرت اجتماع و نوحه و زاری میکردند.
حضرت زهرا(س) همگان را به دعا سفارش فرمود:
قالت: اُترُکنَ التَّعْدادَ وَ عَلَیکُنَّ بِالدُّعا.
دست از شمارش افتخارات بردارید و به دعا و عبادت بپردازید.[۳]
امام حسن(ع) مریض شد و درد و بیتابی آن بزرگوار بالا گرفت، حضرت زهرا(س) فرزند عزیزش را خدمت رسول خدا برده فرمود:
قالت: یا رَسُولا اللهِ أُدْعُ اللهَ لِاِبْنِکَ اَنْ یَشْفِیَهُ.
ای رسول خدا! پروردگارت را بخوان تا فرزندت را شفا دهد.[۴]
رسول گرامی اسلام(ص) فرمود: «دخترم! آیا دوست داری دعایی را به تو بیاموزم که هیچ کس آن را نمیخواند مگر آنکه خواستههای او تحقق پذیرد؟» در پاسخ پدر فرمود:
قالت: یا أَبَةَ لَهَذا اَحَبُّ اِلَیَّ مِنَ الدُّنیا وَ ما فِیها.
پدر جان، چنین دعایی از دنیا و آنچه در آن است، نزد من محبوبتر است.[۵]
سلمان فارسی نقل میکند: حضرت زهرا(س) پس از ملاقات با حوریان بهشتی، از خرمای خوشبویی که به آن حضرت تقدیم داشتند، مقداری به من عطا فرمود، که در شهر مدینه با هر یک از اصحاب رسول خدا(ص) ملاقات کردم. میگفت: «چه عطر دلنشینی؟ آیا مشک ناب با خود داری؟»
این ماجرای شگفتیآور را برای حضرت فاطمه(س) بازگو نمودم، در حالی که متبسم و خوشحال بود فرمود:
«این خرمای معطر بهشتی از درختی است که برای یکی از دعاهای من آفریده شد و من آن را از رسول خدا(ص) آموختم» و آن دعا این است:
بِسْمِ اللهِ النُّورِ،
بِسْمِ اللهِ الَّذِی یَقُولُ لِلشَّیْءِ کُنْ فَیَکُونُ،
بِسْمِ اللهِ الَّذِی یَعْلَمُ خائِنَةَ الأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورِ،
بِسْمِ اللهِ الَّذِی خَلَقَ النُّورَ مِنَ النُّورِ،
بِسْمِ اللهِ الَّذِی هُوَ بِالْمَرُوفِ مَذْکُورٌ،
بِسْمِ اللهِ الَّذِی أَنْزَلَ النُّورَ عَلَی الطُّورِ، بِقَدَرِ مَقْدُورٍ، فِی کِتابٍ مَسْطُورٍ، عَلَی نَبِیٍّ مَحْبُورٍ.[۶]
به نام خدای نور،
به نام خدایی که به هر چیز میگوید: باش، پس میباشد،
به نام خدایی که چشمها و نگاههای پنهان و راز سینهها را میداند،
به نام خدایی که نور را از نور آفرید،
به نام خدایی که به نیکی یاد میشود،
به نام آن که نور را بر کوه طور نازل کرد،
به اندازهای معین، در نوشتهای بر پیامبری عظیم.
حضرت زهرا(س) نسبت به دعای روز جمعه از رسول گرامی اسلام(ص) نقل فرمود که:
قالت: اِنَّ فِی الْجُمُعَةِ لَساعَةً لا یُوَافِقُها رَجُلٌ مُسْلِمٌ یَسْأَلُ اللهَ عَزَّوَجَلَّ فِیها خَیْراً اِلّا أَعْطاهُ اِیّاهُ. فَقُلْتُ: یا رَسُولَ اللهِ أَیُّ ساعَةٍ هِیَ؟ قالَ: اِذَا تَدَلَّی نِصْفُ عَیْنِ الشَّمْسِ لِلْغُرُوبِ.
در روز جمعه ساعتی است که هر خواستهی خیر و نیکویی در آن ساعت به اجابت میرسد. پرسیدم یا رسول الله! کدام ساعت است. فرمود: آنگاه که نصف قرص خورشید در افق پنهان شود.
از آن پس حضرت زهرا(س) در این ساعت از غروب جمعه، در دعا و خیر خواهی مسلمانان همت مینمود، و فردی را میگماشت تا غروب خورشید را به او اطلاع دهد.[۷]
[۱]. ذخائرالعقبی، ص 53.
[۲]. کشفالغمه، ج 2، ص 25 و بحارالانوار، ج 43 و 82 و عللالشرایع، ج 1، ص 183.
[۳]. بحارالانوار، ج 2، ص 522 و وسائل، ج 2، ص 892 و فروع کافی، ج 3، ص 218 و خصال، ج 2، ص 159.
[۴]. بحارالانوار، ج 59، ص 104 و مستدرکالوسائل، ج 1، ص 300.
[۵]. بحارالانوار، ج 92، ص 404 و 405 علامه مجلسی.
[۶]. مهجالدعوات، ص 7 و 140 و بحارالانوار، ج 92، ص 37 و دلائل الامامه، ص 28.
[۷]. وسائلالشیعه، ج 5، ص 29 و معانیالاخبار، ص 399 و دلائلالامامه، ص 4.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد دشتی